سرزندگی تحصیلی و ادراک از الگوهای ارتباطات خانواده و ساختار کلاس؛ نقش واسطه‌ای ابعاد خودکارآمدی

این تحقیق به منظور بررسی تأثیر ادراک از الگوهای ارتباطات خانواده (الگوی ارتباطی گفت و شنود و الگوی ارتباطی همنوایی) و ساختار کلاس (تکلیف، سخت­گیری در ارزشیابی، تأکید بر ارزشیابی و مرجعیت) بر روی سرزندگی تحصیلی با بررسی نقش واسطه­ای ابعاد خودکارآمدی صورت گرفت. شرکت­کنندگان این پژوهش 337 نفر از دانش­آموزان (176 دختر و 161 پسر) در مقطع متوسطه­ی شهر مهریز بودند که به روش خوشه­ای تصادفی چند مرحله­ای انتخاب شدند. ابزارهای این پژوهش، نسخه­ی ابزار تجدید نظر شده­ی الگوهای ارتباطات خانواده، پرسشنامه­ی ساختار کلاس، نسخه­ی ابعادخودکارآمدی و پرسشنامه­ی سرزندگی تحصیلی بودند. برای بررسی پایایی این ابزارها از آلفای کرونباخ و برای بررسی روایی آن­ها از روش تحلیل عامل و همسانی درونی استفاده شد. ابزارها پایایی و روایی مطلوبی را نشان دادند. برای تحلیل داده­ها از روش آماری تحلیل مسیر با به کارگیری رگرسیون همزمان و مطابق با مراحل پیشنهادی بارون و کنی (1986) استفاده شد. به طور کلی نتایج حاکی از آن بود که اول، برخی از ابعاد الگوهای ارتباطات خانواده و ساختار کلاس به صورت مستقیم قدرت پیش­بینی­ سرزندگی تحصیلی را دارند. دوم، برخی از ابعاد الگوهای ارتباطات خانواده و همچنین ساختار کلاس پیش­بینی­کننده­ی مستقیم ابعاد خودکارآمدی هستند. سوم، پس از بررسی ضرایب مسیرهای بدست آمده، معلوم شد که متغیر ابعاد خودکارآمدی نقش واسطه­ای میان الگوی ارتباطی گفت و شنود، جذابیت تکلیف و مرجعیت از یک­سو و سرزندگی تحصیلی از سوی دیگر دارد. یافته­ها با توجه به تحقیقات پیشین به بحث گذاشته شده و پیشنهادهایی به منظور پژوهش بیشتر در این زمینه مطرح شده است